Μεταβάσεις και συμβιώσεις εργαλείων γραφής σε δημιουργικές προψηφιακές εκπαιδευτικούς στην Ελλάδα

This paper is a multiple case study on the writing memories, embodied writing styles and expectations of four female educators in Greece that explores how they adopted new writing modes as adults and how they are using analogue and digital writing interchangeably. The “before and after” (the inception of the digital era) participants are personifications of the unusually rapid and unique writing transitions that have taken place during their lifetimes. Drawing on piecemeal theorising and within an embodied cognition paradigm, I investigated how the transition took place as well as how writing tool coexistence affects the participants’ drive to write creatively. The variety of methods I employed were guided by the phenomenon, which was investigated in depth and in all its complexity: personal, social and historical. Interviews, observations, video recordings of writing sessions, photographs of writing spaces and tracing of manuscripts were employed. Openness to the research question resulted in including the researcher as an unexpected fifth case, adding to the sample calibration and yielding insights that would have otherwise been unarticulated. The findings gravitate towards a sociocultural aspect of Media Theory, where the use of old technologies, that reflect pedagogical practices and broader social trends, weigh more on sedimented writing habits than the design and affordances of the tools themselves. States of analogue and digital tool coexistence are found, for this sample, to be mutualistic, commensal and parasitic, attesting to a slow move in favour of keyboarding. Pedagogical implications include mixed tool usage and the reconceptualisation of writing as an embodied performance in an increasingly paperless world.Η παρούσα διατριβή είναι πολλαπλή μελέτη περίπτωσης με θέμα τους ενσώματους τρόπους γραφής, τις αναμνήσεις και τις μελλοντικές προσδοκίες περί γραφής τεσσάρων Ελληνίδων εκπαιδευτικών. Διερευνήθηκε ο τρόπος που τα μέλη της έρευνας υιοθέτησαν νέα μέσα γραφής ως ενήλικοι και το πώς εναλλάσσονται μεταξύ αναλογικής και ψηφιακής γραφής. Η μοναδικής ιστορικής σημασίας μετάβαση της γραφής από αναλογική σε ψηφιακή βρίσκει την προσωποποίησή της στα άτομα που μεγάλωσαν γράφοντας με αναλογικά μέσα και που βίωσαν μια μεγάλη και ραγδαία αλλαγή στο γράψιμο. Στα πλαίσια της ενσώματης μάθησης (embodied cognition) και χρησιμοποιώντας το επιλεκτικό θεωρητικό μοντέλο (piecemeal theorising) ερευνήθηκε πώς οι μεταβάσεις και ο συμβιωτικός χαρακτήρας των παλιών και νέων μέσων επηρεάζουν την αναγκαιότητα που νιώθουν τα μέλη να γράφουν δημιουργικά. Οι ποικίλες μέθοδοι διερεύνησης του φαινομένου υπαγορεύτηκαν από την πολυπλοκότητά του⸱ συνεντεύξεις, βιντεοσκοπήσεις, φωτογραφήσεις, παρατήρηση και ανίχνευση προσωπικών χειρόγραφων πριν και μετά το πέρασμα στον υπολογιστή είχαν στόχο την κατανόηση εις βάθος των ιστορικών, κοινωνικών και προσωπικών παραμέτρων που συνυφαίνονται στο φαινόμενο. Οι αναδυόμενες ανάγκες της έρευνας οδήγησαν την όψιμη συμπερίληψη της ίδιας της ερευνήτριας ως πέμπτη περίπτωση, εμπλουτίζοντας με αυτοεθνογραφικά μεθοδολογικά εργαλεία τη διαβάθμιση του δείγματος και καλύπτοντας κενά που ανέκυψαν. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν την κοινωνική και πολιτιστική πλευρά της Θεωρίας των Μέσων: ότι το προψηφιακό δημιουργικό άτομο είναι ενεργητικός όχι παθητικός δέκτης των νέων τεχνολογιών. Η μετάβαση των μελών σε νέα εργαλεία γραφής εξετάζεται και εκφράζεται με όρους της Βιολογίας («συμβίωση», «ουδετερότητα» και «παρασιτισμός») υποδεικνύοντας μια αργή τάση προς την επικράτηση του πληκτρολογίου εις βάρος του χειρόγραφου. Προτάσεις για μελλοντική έρευνα αφορούν τον επαναπροσδιορισμό της εικαστικής και ερμηνευτικής φύσης της γραφής με το χέρι καθώς και μικτές παιδαγωγικές πρακτικές στη γραφή